Wie trouwt of een geregistreerd partnerschap aangaat en kiest voor huwelijkse voorwaarden en/of partnerschapsvoorwaarden, dan wordt tussen partijen geregeld, wat het eigendom van de ene partner is en wat van de andere partner is, en ook wat van beiden samen is. Dit wordt vastgelegd in een notariële akte. Huwelijkse voorwaarden en/of partnerschapsvoorwaarden geven ruimte om afspraken op maat te maken, zoals over het vermogen, schulden en het verdelen van kosten. Dit kan van belang zijn bij een eigen onderneming, vermogen uit een eerdere relatie, of een groot verschil in spaargeld of inkomen. Wanneer er geen voorwaarden worden afgesproken dan is sinds 1 januari 2018 het vermogensregime van een beperkte gemeenschap van goederen van toepassing. In dit artikel wordt verder gesproken over huwelijkse voorwaarden met de kanttekening dat voor partnerschapsvoorwaarden dezelfde regels gelden.
Trouwen op huwelijkse voorwaarden: wat betekent dat?
Wanneer er niets wordt geregeld, dan trouwen partijen automatisch in beperkte gemeenschap van goederen (sinds 2018). Alles wat partijen na het huwelijk samen opbouwen, is dan gezamenlijk — maar bezittingen en schulden van vóór het huwelijk blijven privé. Met huwelijkse voorwaarden wordt gekozen voor een andere route. Er worden afspraken op maat gemaakt. Het is mogelijk om de privé vermogens strikt gescheiden te houden, of bepaalde onderdelen. Welke vorm past, hangt af van de situatie en de specifieke wensen. Een advocaat of een notaris kan hierover adviseren.
Drie soorten huwelijkse voorwaarden
In de huwelijkse voorwaarden worden afspraken gemaakt over de woning(en), inkomens, schulden, een eigen bedrijf, pensioen, erfenissen en/of schenkingen.
Er zijn grofweg drie vormen:
- Koude uitsluiting(=link naar nieuw artikel: koude uitsluiting)
De term zegt het al. Hierbij houden partijen alles strikt gescheiden m.a.w. beide partner houden hun eigen vermogen. Er wordt niets gedeeld. Dit wordt ook wel een ‘koude’ uitsluiting genoemd, omdat er geen gezamenlijke financiële binding is.
- Beperkte gemeenschap van goederen(=link nieuw artikel vorige week: beperkte gemeenschap van goederen)
Hierbij kiezen de partner welke onderdelen wél gedeeld worden. Bijvoorbeeld het gezamenlijke huis of huishoudelijke kosten, maar de rest blijft privé.
- Verrekenbeding, periodiek of finaal verrekenbeding
De partijen spreken af dat ze aan het eind van elk jaar (of bij scheiding) het opgebouwde vermogen eerlijk verdelen. Dit is complexer, maar kan eerlijk zijn bij grote inkomensverschillen. Over de uitvoering van een verrekenbeding ontstaat echter vaak discussie.
Wat als men gaat scheiden?
Bij een echtscheiding zijn huwelijkse voorwaarden bepalend voor hoe het vermogen verdeeld wordt. Wanneer partijen alles goed hebben vastgelegd én uitgevoerd (zoals verrekening gedaan waar nodig), dan voorkomt men veel discussie.
In de praktijk blijkt echter dat verrekenbedingen vaak niet goed zijn nageleefd. Dit kan alsnog leiden tot een verdeling alsof er een algehele gemeenschap van goederen was. Daarom is het belangrijk de huwelijkse voorwaarden niet alleen op papier goed te regelen, maar ook in de praktijk toe te passen.
Afhankelijk van de beperking van de gemeenschap van goederen (bijvoorbeeld koude uitsluiting), hoeft niet te betekenen, dat geen enkel goed gemeenschappelijk is. Bij een gezamenlijk aangekochte woning geldt dat sprake is van een eenvoudige gemeenschap.
👉 We hebben een aparte pagina over huwelijkse voorwaarden bij scheiding waarin we dit uitgebreid toelichten.
Wat kosten huwelijkse voorwaarden?
De kosten van huwelijkse voorwaarden bestaan voornamelijk uit het notaristarief. Gemiddeld liggen die tussen de € 500,- en € 1.200,- afhankelijk van de complexiteit en het notariskantoor. Daarnaast kunnen er advocaatkosten bijkomen voor het inwinnen van juridisch advies bij het opstellen van specifieke clausules — vooral bij ondernemers, samengestelde gezinnen of internationale situaties is dat aan te raden.
Waar stelt men huwelijkse voorwaarden op?
De akte huwelijks- of partnerschapsvoorwaarden wordt opgesteld door de notaris. Alleen een notariële akte is rechtsgeldig. Beide partijen kunnen vooraf zelf nadenken over wat men wil vastleggen, maar de notaris zorgt voor het opstellen van de akte en de inschrijving in het huwelijksgoederenregister.
Wanneer is het verstandig om een advocaat in te schakelen?
De notaris verzorgt de formele kant van de huwelijkse voorwaarden maar een personen- en familierechtadvocaat kijkt naar de gevolgen bij scheiding, overlijden of financiële geschillen staande huwelijk. In de volgende situaties is juridisch advies van een advocaat aan te raden:
- Als één van de partijen ondernemer is en het privévermogen van de ander wil beschermen;
- bij grote verschillen in inkomen of vermogen;
- wanneer er kinderen zijn uit een eerdere relatie;
- bij (verwachte) erfenissen of schenkingen;
- bij internationale vermogensbestanddelen of een verblijf in het buitenland;
- wanneer opgestelde huwelijkse voorwaarden gecontroleerd/gewijzigd dienen te worden;
- vermogensverdeling bij echtscheiding of ontbinden geregistreerd partnerschap;
- uitleg over bepalingen in de huwelijkse voorwaarden;
- discussie over de uitleg en/of uitvoering van verrekenbedingen.
Huwelijkse voorwaarden zijn juridisch complex én persoonlijk. Bij AMBT Advocaten kijken we niet alleen naar wat er op papier moet komen, maar ook naar wat werkt in uw situatie. Wilt u vooraf advies, of bestaande voorwaarden laten beoordelen? Neem gerust contact met ons op. Wij zorgen voor duidelijke, werkbare afspraken met een stevig juridisch fundament.
Veelgestelde vragen over huwelijkse voorwaarden
Hoe lang van tevoren moet ik huwelijkse voorwaarden opstellen?
Huwelijkse voorwaarden moeten vóór het huwelijk zijn vastgelegd bij de notaris. Zodra u getrouwd bent, geldt automatisch (sinds 1 januari 2018) de beperkte gemeenschap van goederen, tenzij u vóór de trouwdatum huwelijkse voorwaarden heeft laten inschrijven. Uiteraard is het nog wel mogelijk om staande huwelijk of het geregistreerd partnerschap voorwaarden op te laten stellen.
Kan ik later nog huwelijkse voorwaarden opstellen?
Ja, dat kan. Na het huwelijk kunnen partijen huwelijkse voorwaarden opstellen en/of wijzigen. U moet dan samen naar de notaris.
Kan bedrog huwelijkse voorwaarden ongeldig maken?
In uitzonderlijke gevallen wel. Dit is bijvoorbeeld het geval bij wilsgebreken waaronder dwaling, bedrog, misbruik van omstandigheden en/of bedreiging. In beginsel is dat niet eenvoudig omdat er ook een zorgplicht ligt bij de notaris die betrokken is bij het opstellen van de huwelijkse voorwaarden. De rechter beoordeelt een dergelijk verzoek streng en het moet goed onderbouwd zijn alvorens huwelijkse voorwaarden worden vernietigd.
