Na een succesvol sollicitatieproces volgt vaak het arbeidsvoorwaardengesprek. Dit gesprek is het moment waarop u concrete afspraken maakt over de voorwaarden waaronder u in dienst treedt. Maar wat mag u verwachten tijdens zo’n gesprek? Welke onderwerpen komen aan bod? En wat zijn uw rechten en plichten als werknemer en werkgever? In dit artikel leggen we het uit en geven we praktische én juridische tips.
Wat is een arbeidsvoorwaardengesprek?
Een arbeidsvoorwaardengesprek is het gesprek tussen werkgever en toekomstig werknemer waarin de afspraken worden gemaakt over het dienstverband. Denk aan het salaris, de werktijden, vakantiedagen en andere voorwaarden die in de arbeidsovereenkomst worden vastgelegd. Het is een gesprek waarbij de werkgever en de potentiële werknemer overeenstemming bereiken over de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Dit gesprek vindt meestal plaats nadat de werknemer is aangenomen, maar voordat hij/zij het contract ondertekent. Het is bedoeld om tot overeenstemming te komen over de inhoud van de arbeidsovereenkomst. Dit gesprek wordt soms ook salarisonderhandeling genoemd en is de laatste stap in het recruitmentproces.
Wat bespreekt u tijdens een arbeidsvoorwaardengesprek?
Tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek bespreekt u de arbeidsvoorwaarden waaronder de werknemer aan de slag gaat. Deze kunnen variëren, afhankelijk van de functie, de sector en het bedrijf, maar de meest gangbare onderwerpen zijn:
- Salaris;
- aantal werkuren per week;
- startdatum en duur van de overeenkomst;
- vakantiedagen en vakantiegeld;
- pensioenregeling;
- reiskostenvergoeding;
- bonussen of dertiende maand;
- thuiswerkmogelijkheden en -vergoeding;
- proeftijd en opzegtermijnen;
- concurrentie- of relatiebeding.
De werkgever zal meestal een voorstel doen en dat is vaak een combinatie van primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Het is aan de werknemer om dit voorstel te beoordelen en – eventueel – uit te onderhandelen.
Onderhandelen over arbeidsvoorwaarden?
Ja, dat mag. Een arbeidsvoorwaardengesprek is bij uitstek hét moment om te onderhandelen. Zeker als er ruimte is of als het aanbod niet volledig aansluit bij de wensen van de werknemer of de werkgever.
Onderwerpen waar vaak over wordt onderhandeld:
- Een hoger startsalaris of snellere doorgroeimogelijkheden;
- extra vakantiedagen;
- flexibele werktijden of thuiswerkdagen;
- vergoeding van cursussen of opleidingen;
- afschaffing of aanpassing van een concurrentiebeding.
Let op: als er een cao van toepassing is, liggen sommige afspraken al vast maar er is vaak ruimte om in gunstige zin (in het voordeel van de werknemer) van de cao af te wijken. Sommige cao’s bevatten echter bepalingen die expliciet aangeven dat op bepaalde punten geen afwijking mogelijk is, ook niet ten gunste van de werknemer.
Waar moet u op letten?
Een arbeidsvoorwaardengesprek is voor beide partijen bijzonder belangrijk. Het is het uitgangspunt van de arbeidsverhouding en de basis voor de toekomst. Voor de werknemer is het van belang dat er sprake is van primaire en secundaire voorwaarden die bij de werknemer aansluiten en voor de werkgever is het van belang dat de arbeidsvoorwaarden aansluiten bij de organisatie. Er zal altijd een zorgvuldige afweging gemaakt dienen te worden waarbij de economische ontwikkelingen een belangrijke rol spelen. Het is daarom belangrijk voor beide partijen om goed voorbereid het gesprek in te gaan. Het initiatief voor de arbeidsvoorwaarden dient bij de werkgever te liggen. Let onder andere op:
- Zijn alle afspraken duidelijk en volledig?
- Zijn er beperkende bepalingen opgenomen, zoals een boetebeding of concurrentiebeding?
- Wat staat er niet in het voorstel dat u wél belangrijk vindt?
- Is er een mogelijkheid opgenomen om eventueel de voorwaarden (eenzijdig) te wijzigen?
- Is het aanbod marktconform en passend bij uw functie en ervaring?
Sommige bedingen, zoals een concurrentiebeding, relatiebeding of proeftijd, zijn alleen rechtsgeldig als ze schriftelijk zijn vastgelegd. Ook mag een proeftijd bij contracten korter dan 6 maanden sinds de invoering van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) niet meer worden opgenomen.
Bespreek in ieder geval samen de voorwaarden en de bepalingen van de overeenkomst, de inhoud van de cao en/of interne regelingen. Bespreek de voorwaarden welke onderwerp zijn van de onderhandelingen zorgvuldig en uitgebreid en maak goed gebruik van de onderhandelingsmarge die er ligt. Neem tot slot geen overhaaste beslissingen en laat het één en het ander op u inwerken na arbeidsvoorwaardengesprek. Dit geldt zowel voor de werkgever als de werknemer.
Wanneer is juridisch advies verstandig?
In veel gevallen is het arbeidsvoorwaardengesprek eenvoudig en duidelijk. Toch zijn er situaties waarin juridisch advies wenselijk is. Denk aan:
- Onduidelijke of ongunstige bepalingen in het contract;
- Strenge of onredelijke bedingen (zoals een concurrentie- of boetebeding);
- Werkgevers die niet openstaan voor vragen of onderhandeling;
- Onzekerheid over uw rechten/plichten onder een cao.
Een arbeidsrechtadvocaat kan u ondersteunen met het beoordelen van het aanbod, het signaleren van risico’s en – indien nodig – u bijstaan m.b.t. het beoordelen en verduidelijken van arbeidsvoorwaarden. Zo voorkomt u verrassingen en weet u waar u aan toe bent. Onze arbeidsrechtadvocaten bieden juridisch advies tegen een vast af te spreken bedrag (fixed fee), of op basis van gefinancierde rechtsbijstand, of een rechtsbijstandsverzekering.
