Zedendelicten zijn stuk voor stuk gevoelige en ingrijpende strafzaken. Het kan hierbij gaan om een verdachte of een slachtoffer. Voor beiden zijn de gevolgen vaak groot. In dit artikel leggen we uit wat een zedendelict precies is, welke straffen worden opgelegd, hoe het zit met de verjaringstermijnen en wat de rol is van een advocaat in dit soort zaken.
Wat is een zedendelict?
Een zedendelict is een strafbaar feit waarbij de seksuele integriteit van een ander wordt geschonden. Het gaat om gedragingen die in strijd zijn met de seksuele zelfbeschikking van een persoon. De wet heeft de zedenmisdrijven opgenomen in Titel XIV van het Wetboek van Strafrecht (artikelen 239 t/m 254d Sr).
Wat valt hieronder?
Sinds 1 juli 2024 is de afdeling zeden uitgebreid en vernieuwd. Onder een zedendelict vallen strafbare seksuele gedragingen, zowel fysiek als digitaal. Voorbeelden hiervan zijn:
- Opzetverkrachting of schuldverkrachting.
- Opzetaanranding of schuldaanranding.
- Sexchatting, of sexting.
- Sextortion.
- Bezit of verspreiding van kinderporno (art. 252 Sr).
- Openbare schennis van de eerbaarheid (art. 254b Sr).
- Stealthing.
- Grooming.
De opgesomde seksuele misdrijven, opgenomen in titel XIV van het Wetboek van Strafrecht (artikelen 239 t/m 254d Sr) betreffen misdrijven.
Als het gaat om zedenzaken die als overtreding worden gezien dan zijn de artikelen opgenomen in het derde boek van het wetboek van Strafrecht. Straatintimidatie is daarvan een goed voorbeeld en deze overtreding is strafbaar gesteld in artikel 429ter Sr.
Wat is een zedenmisdrijf?
De termen “zedendelict” en “zedenmisdrijf” worden vaak door elkaar gebruikt. Juridisch gezien is een zedenmisdrijf een misdrijf en staat het in titel XIV van het Wetboek van Strafrecht (artikelen 239 t/m 254d Sr) terwijl de term zedendelicten breder is waaronder dus ook overtredingen van de openbare orde onder zedendelicten vallen.
Gemiddelde celstraf bij zedendelicten
De strafmaat bij zedendelicten verschilt per zaak en is afhankelijk van onder meer:
- De ernst van het feit
- De leeftijd van het slachtoffer
- De relatie tussen verdachte en slachtoffer
- Eerdere onherroepelijk veroordelingen (recidive)
Voor (gekwalificeerde) opzetverkrachting geldt bijvoorbeeld een maximale gevangenisstraf van twaalf jaren, voor (gekwalificeerde) aanranding acht jaren. In de praktijk legt de rechter vaak lagere straffen op, afhankelijk van de omstandigheden maar een gevangenisstraf ligt voor de hand omdat het taakstrafverbod van toepassing is. Celstraffen variëren van enkele maanden tot meerdere jaren. Bij zeer ernstige of herhaalde feiten kan ook de maatregel TBS (terbeschikkingstelling) worden opgelegd.
Verjaringstermijn
De verjaringstermijn bepaalt hoe lang na het strafbare feit nog vervolging mogelijk is. In bepaalde gevallen verjaart het feit nooit. Dit was al het geval voor de verkrachting van een minderjarige maar sinds 1 juli 2024 kan een vervolging voor verkrachting niet meer verjaren.
De verjaringsregels kunnen bijzonder gecompliceerd zijn maar in de regel geldt dat het recht op vervolging verjaart:
- In drie jaren voor alle overtredingen;
- in zes jaren voor de misdrijven waarop een gevangenisstraf van niet meer dan drie jaren is gesteld;
- in twaalf jaren voor de misdrijven waarop tijdelijke gevangenisstraf van meer dan drie jaren is gesteld;
- in twintig jaren voor de misdrijven waarop gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld.
Er is geen sprake van verjaring voor de misdrijven waarop een gevangenisstraf van twaalf jaren of meer is gesteld en voor de misdrijven omschreven in de artikelen 242, 243, eerste lid, 245, 246, eerste lid, 247, eerste en tweede lid, 249, eerste lid, 252, 253 en het misdrijf omschreven in artikel 241, eerste en tweede lid, indien het feit is gepleegd ten aanzien van een persoon die de leeftijd van achttien jaren nog niet heeft bereikt. Kortom, de verjaringsregels bij zedenmisdrijven zijn ingewikkeld en voor minderjarige verdachten gelden er bovendien weer andere verjaringstermijnen. Kortom, wanneer u te maken heeft met een oud feit dan is het raadzaam om u goed te laten voorlichten over de verjaringstermijnen bij één van onze gespecialiseerde advocaten.
Aangifte van een zedendelict
Wanneer u een slachtoffer bent van een zedendelict dan komt er veel op u af. Aangifte doen is vaak een ingrijpende stap maar wel noodzakelijk, zodat politie en justitie onderzoek kunnen doen.
Aangifte kan worden gedaan op een politiebureau en zal worden opgepakt door de zedenrecherche. Tijdens de aangifte volgt doorgaans een uitgebreid gesprek op het bureau en u heeft daarbij recht op een gespecialiseerde slachtofferadvocaat. Als het gaat om een zedenmisdrijf dan heeft u altijd recht op een gratis toegewezen slachtofferadvocaat. De advocaat kan voor u een aanvraag indienen bij de Raad voor Rechtsbijstand. Er wordt door de Raad voor Rechtsbijstand niet gekeken naar uw draagkracht dus of u nu miljonair bent of aangewezen bent op de bijstand maakt voor het aanvragen van een toevoeging geen verschil. In alle gevallen heeft u dus recht op een gespecialiseerde slachtofferadvocaat. Maak daar dus gebruik van want het kan een wereld van verschil betekenen voor uw zaak!
Waarom een advocaat inschakelen bij een zedendelict?
Wordt u verdacht van een zedendelict of bent u slachtoffer en wilt u weten wat uw rechten zijn? De impact is vaak groot, zowel juridisch als emotioneel. Een goede voorbereiding en deskundige rechtsbijstand maken het verschil.
- Voor verdachten:
Sommige verdenkingen kunnen enkel afgedaan worden door de verdachte te dagvaarden om bij de rechter te verschijnen zoals bij opzetaanranding of opzetverkrachting. Daarbij dient ook de mentale houding van de verdachte ten aanzien van het ontbreken van de wil bij de ander te worden bepaald aan de hand van de omstandigheden van het geval. Er wordt dus veel waarde gehecht aan uw verklaring bij de politie.
De straffen bij een veroordeling kunnen fors zijn en bij sommige zedenmisdrijven is het taakstrafverbod van toepassing. De gevolgen voor uw toekomst, en met name met betrekking tot de aanvraag van een VOG, kunnen groot zijn. Gelet hierop, is het van groot belang dat u zich laat bijstaan door een gespecialiseerde strafrechtadvocaat. Zeker gelet op de belangen die op het spel staan is het verstandig dat u zich vooraf goed laat informeren. Het is van belang om vooraf te weten wat u kunt verwachten en welke verweren namens u gevoerd kunnen worden.
Onze advocaten zijn bereid om u ook pro deo bij te staan, mits u daarvoor in aanmerking komt gelet op de wettelijk vastgestelde inkomensgrenzen. U hoeft dan uitsluitend een kleine eigen bijdrage te betalen. Wanneer u als minderjarige wordt verdacht van een misdrijf dan geldt het jeugdstrafrecht, en heeft u ten allen tijde recht op gratis rechtsbijstand.
- Voor slachtoffers:
Rechtsbijstand aan slachtoffers van zedenzaken is van enorm belang, niet alleen voor de algehele ondersteuning van het slachtoffer, maar ook voor de begeleiding door het juridische traject, bijstand bij de aangifte, vertegenwoordiging tijdens getuigenverhoren , het uitoefenen van het spreekrecht, de zitting tot aan het vonnis in hoger beroep. Een gespecialiseerde slachtofferadvocaat zorgt ervoor dat uw belangen gedurende het hele strafproces worden behartig en uw heeft ten allen tijde recht op gratis rechtsbijstand van een gespecialiseerde slachtofferadvocaat.
Neem vrijblijvend contact met ons op voor een eerste adviesgesprek van 30 minuten. Onze strafrechtadvocaten en slachtofferadvocaten hebben ruime ervaring met zedenzaken en staan u bij met een duidelijke uitleg, praktische hulp en betrokken ondersteuning.
