Ziek worden in de proeftijd is bijzonder vervelend. De werknemer is nog maar net in dienst en dan wordt de werkgever al geconfronteerd met uitval. Wat zijn dan de rechten en verplichtingen? Mag een werkgever, de werknemer ontslaan tijdens ziekte in een proeftijd? In dit artikel leggen we uit wat de regels zijn bij ziekte tijdens de proeftijd, welke rechten en verplichtingen er zijn en wanneer het verstandig is om juridisch advies in te winnen.
Recht op loondoorbetaling
Wanneer de werknemer ziek wordt tijdens de proeftijd, bestaat er in principe recht op loondoorbetaling. De werknemer moet zich volgens het protocol ziekmelden bij de werkgever en tijdens de ziekte blijft de arbeidsovereenkomst gewoon doorlopen, tenzij deze wordt beëindigd in de proeftijd. De proeftijd is een bijzondere periode waarin de werkgever én de werknemer het dienstverband per direct mogen beëindigen en dat kan dus ook tijdens ziekte. Alleen ziekte mag geen reden zijn voor het ontslag.
Een proeftijd die geldig is overeengekomen brengt voor zowel de werkgever als de medewerker het recht mee om de arbeidsovereenkomst meteen te beëindigen maar daarvoor moeten er drie vragen worden beantwoord:
- Is er wel rechtsgeldig een proeftijd overeengekomen?
- De reden van opzeggen tijdens de proeftijd?
- Wat als er is opgezegd terwijl er geen geldige proeftijd (meer) is?
Als er sprake is van een rechtsgeldig proeftijdbeding dan bestaat er in principe recht op loondoorbetaling tijdens ziekte. In de proeftijd mag echter worden besloten om niet verder te gaan met een werknemer die ziek wordt maar dat mag niet gebaseerd worden op de ziekte want dat is in strijd met het discriminatieverbod. Werkgevers dienen zich hierbij te houden aan de regels van goed werkgeverschap. Als de werkgever zich hier niet aan houdt, kan de rechter ontslag tijdens ziekte in de proeftijd als onterecht beschouwen.
Wanneer een werkgever de arbeidsovereenkomst in strijd met het discriminatieverbod opzegt dan kan de werknemer de opzegging vernietigen op grond van artikel 7:681 BW. Hierbij kan het gaan om opzegging wegens geslacht, ras, godsdienst, geaardheid, handicap of chronische ziekte. Opzeggen met verwijzing naar ziekte kan mogelijk vernietigd worden, maar een opzegging om algemene redenen terwijl iemand zwanger of ziek is (tijdens ziekte) is rechtsgeldig.
Wanneer een medewerker kan aantonen dat het ontslag het direct gevolg is van zijn of haar ziekte, dan kan de rechter besluiten dat het ontslag vernietigbaar is of de werknemer een schadevergoeding toekennen. Vernietiging moet binnen twee maanden na de opzegging worden ingediend middels een verzoek bij de kantonrechter op grond van artikel 7:686a BW. In plaats van vernietiging kan de werknemer om een billijke vergoeding vragen.
Mag een werkgever, de werknemer ontslaan tijdens ziekte in de proeftijd?
Ja, een werkgever mag de arbeidsovereenkomst opzeggen tijdens ziekte, zolang dit binnen een geldige proeftijd gebeurt. Een werkgever hoeft daarbij geen reden op te geven tenzij de werknemer daarom verzoekt. Een werknemer die tijdens de proeftijd mondeling wordt ontslagen heeft het recht om van de werkgever te verlangen hem of haar schriftelijk de reden van het ontslag te bevestigen. De medewerker die opzegt motiveert dat ook, als de werkgever dat wenst. De motivatie van het ontslag wordt schriftelijk verstrekt (artikel 7:676 BW).
Wat zijn de rechten van de werknemer gedurende ziekte in de proeftijd?
Tijdens de proeftijd heeft de werknemer een aantal rechten:
- Recht op loondoorbetaling bij ziekte, een werkgever mag een zieke werknemer ontslaan in de proeftijd. De werknemer kan aanspraak maken op een Ziektewetuitkering, mits wordt voldaan aan de voorwaarden van de Ziektewet. Het recht op ZW-uitkering is niet automatisch en hangt af van factoren zoals de arbeidsverleden en de omstandigheden van het ontslag. De werkgever meldt de werknemer dan ziek uit dienst.
- Recht op gelijke behandeling: een werkgever mag de werknemer niet ontslaan op basis van ziekte als discriminatiegrond.
- Recht op een correcte afhandeling van de arbeidsovereenkomst, zodra het dienstverband eindigt, maakt de werkgever de financiële balans op. De werkgever hoort bij einde dienstverband een eindafrekening te maken. In bepaalde gevallen kan er ook recht bestaan op een transitievergoeding, afhankelijk van de duur van het dienstverband en de omstandigheden van het ontslag.
- Recht op een Ziektewetuitkering via het UWV, als de werknemer na ontslag nog ziek is en aan de voorwaarden voldoet.
Wat zijn de regels voor werkgevers?
Werkgevers zijn verplicht om:
- Zorg te dragen voor een rechtsgeldig proeftijdbeding;
- De maximale duur van de proeftijd te hanteren (zie artikel 7:652 BW);
- De regels rond loondoorbetaling en ziekmelding na te leven;
- Toe te zien op het verbod op discriminatie en misbruik van bevoegdheden;
- Zich te houden aan de regels van goed werkgeverschap, ook tijdens proeftijd.
Bij twijfel of bij een ziekmelding tijdens de proeftijd is het raadzaam voor werkgevers om juridisch advies in te winnen voordat zij tot ontslag overgaan.
Wanneer een advocaat inschakelen?
Als werknemer is het verstandig om een arbeidsrechtadvocaat te raadplegen als:
- Er twijfel zijn of het ontslag rechtsgeldig is;
- er vermoedens zijn dat er sprake is van discriminatie;
- er vragen zijn over het recht op loon of WW-uitkering;
- er sprake is van een niet rechtsgeldige proeftijd;
- er onduidelijkheid is over recht op transitievergoeding;
- er twijfels zijn over de voorwaarden voor Ziektewetuitkering.
Een advocaat kan snel beoordelen of het ontslag standhoudt en of er juridische stappen moeten worden ondernomen, zoals het eisen van de vernietiging van het ontslag of schadevergoeding. Het is de verantwoordelijkheid van de werknemer om de termijn van twee maanden te bewaken en om zo spoedig mogelijk een advocaat in te schakelen.
