Sinds 1 januari 2018 geldt in Nederland standaard de beperkte gemeenschap van goederen als men trouwt zonder huwelijkse voorwaarden of het geregistreerd partnerschap zonder partnerschapsvoorwaarden. Veel mensen weten niet precies wat dit inhoudt en denken onterecht dat alles samenvalt. Wat valt er wél en niet in deze gemeenschap? En wat gebeurt er bij een scheiding? In dit artikel leggen we het helder uit.
Wat is de beperkte gemeenschap van goederen?
De beperkte gemeenschap van goederen betekent dat alleen het vermogen dat tijdens het huwelijk of het geregistreerd partnerschap is opgebouwd gemeenschappelijk is. Bezittingen en schulden die de echtgenoten/partners vóór het huwelijk hadden, blijven dus privé tenzij de bezittingen en schulden die vóór het huwelijk of geregistreerd partnerschap al gezamenlijk waren. Schenkingen, giften en erfenissen vallen buiten de gemeenschap, tenzij anders bepaald.
Het doel van de beperkte gemeenschap van goederen is om meer bescherming te bieden, bijvoorbeeld tegen schulden van een partner die al vóór het huwelijk bestonden.
Wat valt er in de gemeenschap en wat niet?
Samengevat geldt bij een beperkte gemeenschap van goederen:
✔ Wél in de gemeenschap
- Bezittingen en schulden die tijdens het huwelijk/partnerschap worden opgebouwd;
- gezamenlijk aangekochte goederen;
- gezamenlijk gemaakte schulden.
✘ Niet in de gemeenschap
- Vermogen dat de echtgenoot/partner al vóór het huwelijk had;
- schulden die de echtgenoot/partner al vóór het huwelijk had;
- schenkingen, giften en erfenissen (tenzij anders bepaald).
De beperkte gemeenschap van goederen brengt wel met zich mee dat het één en het ander goed gedocumenteerd dient te worden wat privé is. Bij een scheiding dient de beperkte gemeenschap bij helfte verdeeld te worden (50% van alle bezittingen en schulden).
Hoe zit het met schenkingen?
“Beperkt” betekent dat alleen vermogen dat tijdens het huwelijk wordt opgebouwd gemeenschappelijk is. Bezittingen of schulden van vóór het huwelijk vallen niet in de gemeenschap. Schenkingen, giften en erfenissen blijven, ook als er geen sprake is van een uitsluitingsclausule, buiten de beperkte gemeenschap.
Kortom, schenkingen vallen buiten de beperkte gemeenschap van goederen. Dat betekent dat ze privé blijven, tenzij de schenker uitdrukkelijk heeft aangegeven dat het bedrag of goed gemeenschappelijk moet zijn. Dit biedt extra bescherming, zodat bijvoorbeeld een geldbedrag van de familie ook echt bij de ontvanger blijft.
Schulden in de beperkte gemeenschap
Schulden vallen onder de beperkte gemeenschap van goederen, voorzover ze tijdens het huwelijk/partnerschap zijn ontstaan. Schulden die al vóór het huwelijk bestonden, blijven privé. Dit kan bijvoorbeeld belangrijk zijn bij oude studieschulden of consumptieve leningen. Houd er rekening mee dat gezamenlijke schulden, zoals een gezamenlijk afgesloten lening vóór het huwelijk/geregistreerd partnerschap, eveneens verdeeld moeten worden bij een scheiding of ontbinding.
Voordelen en nadelen van de beperkte gemeenschap van goederen
De beperkte gemeenschap van goederen heeft zowel voordelen als nadelen.
Voordelen
- De wetgever beschermt vermogen dat men vóór het huwelijk had;
- schenkingen, giften en erfenissen blijven automatisch privé;
- schulden van vóór het huwelijk blijven privé.
Nadelen
- Er kan discussie ontstaan over wat precies privé was en wat niet;
- er moet sprake zijn van een zorgvuldige documentatie (bijvoorbeeld bankafschriften van vóór het huwelijk);
- echtgenoten/partners zijn vaak niet bekend met het verschil tussen een algehele gemeenschap van goederen en een beperkte gemeenschap van goederen.
Wat gebeurt er bij een scheiding?
Bij een scheiding moet de beperkte gemeenschap van goederen worden verdeeld. Dat betekent dat het vermogen en de schulden die tijdens het huwelijk zijn ontstaan, gelijk worden verdeeld. Vermogen dat privé was vóór het huwelijk, en schenkingen, giften en erfenissen blijven buiten de verdeling. Wel moet de ex-echtgenoot/ex-partner kunnen aantonen dat bepaalde bezittingen of schulden echt privé zijn, om discussies en/of procedures te voorkomen.
Kunnen er alsnog huwelijkse voorwaarden worden gemaakt?
Ja, dat kan. Als er een tijd sprake is geweest van een beperkte gemeenschap dan zullen deze verdeeld moeten worden in een akte van verdeling. Huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden houdt immers in dat de tot dan toe gemeenschappelijke bezittingen en schulden privé worden gemaakt. Uiteraard kunnen bepaalde schulden/vermogen ook gewoon gezamenlijk blijven. Huwelijkse voorwaarden staande huwelijk en/of partnerschapsvoorwaarden staande geregistreerd partnerschap worden vaak opgesteld wanneer er een grote verandering heeft plaatsgevonden in de financiële situatie van één van de echtgenoten/partners en het noodzakelijk wordt iets van een zekerheid in te bouwen. Denk bijvoorbeeld aan het opstarten van een bedrijf met de nodige risico’s.
Met huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden is er veel vrijheid om afwijkende afspraken te maken buiten de wettelijke regeling om.
Wanneer een advocaat inschakelen?
De regels rond de beperkte gemeenschap van goederen lijken overzichtelijk, maar in de praktijk ontstaan toch vaak discussies. De beperkte gemeenschap van goederen is geregeld in artikel 1:94 BW. Ook andere bepalingen rondom verdeling bij scheiding kunnen een rol spelen. Het is daarom verstandig een familierechtadvocaat in te schakelen in situaties zoals:
- Er is onenigheid over privébezit en gemeenschappelijk vermogen;
- Schenkingen, giften en erfenissen zijn niet goed vastgelegd;
- Er zijn gezamenlijke schulden met onduidelijke afspraken;
- Voor het opstellen van een convenant;
- Staande huwelijk of geregistreerd partnerschap huwelijkse voorwaarden/partnerschapsvoorwaarden opstellen.
Een advocaat behartigt uw belangen en zorgt dat de afspraken juridisch correct worden vastgelegd, zodat u later niet voor onaangename verrassingen komt te staan.
