Bedrijfsongeval – een juridische uitleg

Een ongeval op de werkvloer kan grote gevolgen hebben. Het kan gaan om een val, een blessure door een machine, ernstig (geestelijk) letsel of zelfs overlijden. Een bedrijfsongeval komt vaker voor dan men denkt want in elk jaar overlijden in Nederland zo’n 60 werknemers door een ongeval op het werk. Elk jaar worden ongeveer 200.000 werknemers slachtoffer van een arbeidsongeval. Als werknemer heeft u recht op bescherming én op een schadevergoeding wanneer uw werkgever tekortschiet in zijn zorgplicht en de werknemer schade heeft ondervonden tijdens de werkzaamheden. In dit artikel leest u wat u moet doen na een bedrijfsongeval, wie aansprakelijk is en hoe er juridische hulp kan worden ingeschakeld.

Wat is een bedrijfsongeval?

Een bedrijfsongeval is een ongeval dat plaatsvindt tijdens werktijd of werk gerelateerde activiteiten. Het kan gaan om:

• Fysiek letsel, zoals een val, snijwond of breuk;
• Psychisch letsel, bijvoorbeeld door een schokkende gebeurtenis;
• Ongevallen op locatie, onderweg of tijdens bedrijfsuitjes.

Het is niet nodig dat het ongeval op de vaste werkplek gebeurt – ook op externe locaties of bij thuiswerken kan er sprake zijn van een bedrijfsongeval.

Risicoberoepen

Schilders, timmerlieden, stukadoors en metselaars lopen (over het algemeen) de meeste risico’s op een bedrijfsongeval. Want struikelen/vallen is het meest voorkomend als bedrijfsongeluk.

Is de werkgever aansprakelijk bij een bedrijfsongeval?

In de meeste gevallen wel. Op grond van de artikelen 7:658 en 7:611 BW en artikel 3 van de Arbowet heeft de werkgever een wettelijke zorgplicht. Deze zorgplicht houdt in dat de werkgever verplicht is om een veilige werkomgeving te creëren en te voorzien in passende maatregelen om arbeidsongevallen te voorkomen. Dat betekent dat de werkgever verplicht is om alle redelijke maatregelen te nemen om ongevallen te voorkomen en daarmee een veilige en gezonde werkplek te creëren. Als de werkgever niet kan aantonen dat er:

• Voldoende veiligheidsmaatregelen zijn getroffen;
• Duidelijke instructies zijn gegeven;
• Regelmatig toezicht is gehouden;

Dan is de werkgever in principe aansprakelijk voor de schade die de werknemer heeft opgelopen. De enige uitzondering is wanneer er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer zelf – maar dat is moeilijk te bewijzen en komt in de praktijk zelden voor.

Wat moet u doen na een bedrijfsongeval?

Zowel de werkgever als de werknemer moeten stappen ondernemen bij een bedrijfsongeval. Dit zijn de belangrijkste stappen:

1. De werknemer moet het ongeval direct melden bij de leidinggevende.

Dit geldt ook wanneer de werknemer als uitzendkracht, ZZP’er of vrijwilliger aan het werk is. In het geval van een ernstig ongeval is de werkgever verplicht om dit te melden bij de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Er is sprake van een ernstig ongeval bij:

• een ziekenhuisopname;
• blijvend letsel;
• een dodelijke afloop.

In de meeste gevallen stelt de inspectie een onderzoek in. Tijdens het onderzoek wordt beoordeeld of het ongeval is veroorzaakt door het niet voldoen van de werkgever aan de zorgplicht. Er kan een boete worden opgelegd of een aanpassing worden geëist in de bedrijfsvoering. Op grond van de Arbeidsomstandighedenwet is de werkgever verplicht om een registratie bij te houden van alle gemelde arbeidsongevallen.

• Stel uzelf onder medische behandeling.

Ga zo snel mogelijk naar een arts of het ziekenhuis ter behandeling. Laat op een later moment een medisch deskundige de aard en de ernst van het letsel beoordelen. Door het (laten) opvragen van het medisch dossier is duidelijk welke klachten aan de orde zijn, welke behandelingen/therapieën zijn ingezet of welke worden geadviseerd.

• Verzamel bewijs.

Denk aan foto’s/camerabeelden van de situatie, verklaringen van collega’s en communicatie met de werkgever. Het is ook belangrijk om een goede administratie bij te houden. Denk hierbij aan bonnen en nota’s maar ook een overzicht van reiskosten.

• Vraag of het gemeld wordt bij de Inspectie SZW.

Bij ernstige ongevallen (zoals ziekenhuisopname of blijvend letsel) is de werkgever wettelijk verplicht dit te melden. In de hectiek van het moment wil dit nog wel eens blijven liggen. Het is daarom goed om dit te controleren bij de werkgever.

• Schakel juridische hulp in.

Een letselschadeadvocaat kan een werknemer ondersteunen met het verhalen van de schade terwijl een arbeidsrechtadvocaat een werkgever kan adviseren over de invulling van de zorgplicht.

Heeft u recht op een schadevergoeding?

De zorgplicht van de werkgever is wettelijk vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek (BW) en de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet). Deze wet verplicht werkgevers o.a. om te zorgen voor veilige en gezonde werkomstandigheden, om risico’s in kaart te brengen, maatregelen te nemen en te controleren, en tot slot duidelijke voorlichting en instructies te geven aan werknemers.

Wanneer de werkgever deze zorgplicht schendt dan kan de werkgever aansprakelijk zijn voor die schade die de werknemer oploopt. De werknemer moet bewijzen dat hij/zij schade heeft opgelopen tijdens de uitoefening van de werkzaamheden en de werkgever moet bewijzen dat hij/zij alle maatregelen heeft genomen die mogelijk zijn om de schade te voorkomen. Zelfs als de werkgever kan aantonen dat hij aan alle verplichtingen heeft voldaan, kan hij in sommige gevallen nog steeds aansprakelijk worden gehouden op grond van goed werkgeverschap (artikel 7:611 BW) of vanwege bijzondere risico’s die inherent zijn aan de werkzaamheden.

Wanneer de werkgeversaansprakelijkheid is erkend door de werkgever dan dient alle schade, waaronder de kosten van rechtsbijstand, vergoed te worden. Naast de kosten voor rechtsbijstand kunnen deze kosten bestaan uit

• medische kosten;
• inkomensverlies;
• reiskosten;
• verlies aan zelfredzaamheid;
• smartengeld.

Toekomstige schade kan ook worden vergoed, wanneer er sprake is geweest van een ernstig ongeval waardoor de werknemer (deels) arbeidsongeschikt is geraakt. Een schadevergoeding kan complex zijn, zeker als het letsel langdurige gevolgen heeft. Het is daarom belangrijk om deze zorgvuldig te laten berekenen met juridische en medische ondersteuning.

Wat als u een uitzendkracht, stagiair of zzp’er bent?

Bij uitzendarbeid, uitlening en aanneming van werk, maar ook bij stage-overeenkomsten of overeenkomsten met vrijwilligers kan er sprake zijn van een zorgplicht voor de inlenende werkgever of opdrachtgever. De mate waarin deze zorgplicht geldt, hangt af van of degene die niet in vaste dienst is zich in een vergelijkbare positie bevindt als de reguliere werknemers. De cruciale vraag is of de werkzaamheden die tot letsel hebben geleid binnen de normale bedrijfsactiviteiten van de inlener vallen. Als een niet-werknemer schade lijdt bij werkzaamheden die niet tot de reguliere activiteiten van de inlener behoren, dan kan de niet-werknemer de inlener in beginsel niet aansprakelijk stellen.

Bedrijfsongeval en re-integratie

Na een ernstig bedrijfsongeval krijgen de werkgever en de werknemer te maken krijgen met een langdurig hersteltraject en re-integratie.

Dit traject is bedoeld om de werknemer weer terug te brengen in het arbeidsproces, maar het is ook een juridisch traject met duidelijke regels. De Wet verbetering Poortwachter verplicht zowel werkgever als werknemer tot actieve inspanningen om werkhervatting mogelijk te maken. Deze wet schrijft specifieke stappen en termijnen voor, zoals het opstellen van een probleemanalyse door de bedrijfsarts binnen zes weken na ziekmelding, het maken van een plan van aanpak binnen acht weken, en regelmatige evaluatiemomenten. Beide partijen moeten zich inspannen om terugkeer naar werk mogelijk te maken, maar er zijn ook grenzen aan wat redelijk is. Bij onvoldoende inspanning kunnen sancties volgen, zoals loondoorbetaling voor de werkgever of stopzetting van de uitkering voor de werknemer.

Hoe kan een advocaat u helpen?

Een advocaat arbeidsrecht of letselschade kan u begeleiden vanaf het eerste moment. Een bedrijfsongeval is vaak ingrijpend. Het is dan fijn om iemand aan uw zijde te hebben die uw belangen bewaakt. Bij AMBT Advocaten werken wij bij een erkenning van de schade 100% kosteloos voor u en dit nemen wij ook voor u op in een opdrachtbevestiging. Bent u het slachtoffer van een ongeval op het werk en wilt u uw letselschade kosteloos laten verhalen door een letselschadeadvocaat dan bent u bij AMBT Advocaten aan het juiste adres. Wij zullen u ondersteunen in:

• De juridische beoordeling van de aansprakelijkheid;
• Het verzamelen en presenteren van bewijsmiddelen;
• Het opstellen van een overzichtelijke schadestaat;
• Het onderhandelen met de verzekeraar van de werkgever;
• Het starten van een gerechtelijke procedure als een oplossing uitblijft.

Voor een werkgever is het belangrijk om zo goed mogelijk te voldoen aan haar zorgplicht. De werkgever is verplicht om een risico-inventarisatie en risico-evaluatie (RI&E) te maken. Hierin staat welke risico’s het werk met zich meebrengt voor de werknemers. Verder moet er een plan van aanpak zijn waarin staat hoe de werkgever de risico’s voor de veiligheid en gezondheid ondervangt en op welke wijze dat gebeurt. Een arbeidsrechtadvocaat kan de werkgever hierover adviseren zodat de zorgplicht optimaal ingevuld wordt.

Conclusie

Een bedrijfsongeval kan niet alleen fysieke, maar ook financiële en emotionele gevolgen hebben. Als werknemer heeft u recht op een veilige werkplek – of dat nu op kantoor is of thuis. Wanneer er sprake is van een bedrijfsongeval met schade tijdens het werk of werkgerelateerde activiteiten, dan kan de werkgever in veel gevallen aansprakelijk worden gesteld. De wet beschermt de werknemer in de artikelen 7:658 BW en 7:611 BW. Voor de werkgever zal het bij een aansprakelijkheid neerkomen op de vraag of de zorgplicht (volledig) is nagekomen dan wel dat het  ongeluk (en de daarmee gepaard gaande schade) van de werknemer is ontstaan door opzet of bewuste roekeloosheid.