De kinderrechter is een gespecialiseerde rechter binnen de rechtbank die zich bezighoudt met zaken waarbij minderjarigen betrokken zijn. Denk aan jeugdstrafzaken, ondertoezichtstellingen, voogdij, omgangsregelingen of uithuisplaatsingen. Bij conflicten over school, zorg of gezag kan de kinderrechter ingrijpen. In dit artikel leggen we uit wat de rol van de kinderrechter is, wanneer een minderjarige met de kinderrechter te maken krijgt, wat hij of zij precies beslist en hoe iemand in contact komt met deze rechter.
Wat is een kinderrechter?
De kinderrechter is een rechter die zich uitsluitend richt op rechtszaken waarin kinderen of jongeren onder de 18 jaar centraal staan. Hij of zij behandelt zowel civiele zaken (waaronder kinderbeschermingsmaatregelen zoals ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing) maar ook strafzaken (zoals winkeldiefstal of mishandeling gepleegd door een minderjarige). De kinderrechter is verbonden aan de rechtbank en heeft, net als andere rechters, een onafhankelijke positie.
De kinderrechter bekijkt niet alleen de juridische feiten, maar weegt ook persoonlijke omstandigheden mee. Daarbij wordt altijd gekeken naar het belang van het kind. De sfeer in de rechtszaal is vaak minder formeel dan bij andere rechtszaken, zodat jongeren zich beter kunnen uiten.
Wanneer moet een zaak naar de kinderrechter?
Een zaak wordt naar de kinderrechter verwezen als het gaat om een juridische kwestie waarin een minderjarige centraal staat. Voorbeelden zijn:
- Een verzoek tot ondertoezichtstelling (OTS) of uithuisplaatsing;
- Gezags- en omgangskwesties;
- Adoptie of erkenning;
- Jeugdstrafzaken, zoals diefstal, geweld of vernieling;
- Schoolverzuim;
- Vervangende toestemming;
- Voogdij.
De kinderrechter beslist in dit soort zaken op verzoek van bijvoorbeeld ouders/verzorgers, de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) jeugdzorginstellingen (GI) of het Openbaar Ministerie.
Wat beslist een kinderrechter?
De kinderrechter neemt beslissingen die direct van invloed zijn op het leven van een kind. Dit kunnen ingrijpende maatregelen zijn, zoals:
- Het opleggen van een ondertoezichtstelling of een machtiging tot (gesloten) uithuisplaatsing;
- Het toekennen van (gezamenlijk of eenhoofdig) gezag;
- Het wijzigen van een omgangsregeling;
- Het benoemen van een voogd;
- Het opleggen van een straf aan een minderjarige, zoals een taakstraf of jeugddetentie;
Bij elke beslissing staat het belang van het kind voorop. De kinderrechter kan zich laten informeren door rapporten van bijvoorbeeld de RvdK, leerplichtambtenaar, jeugdreclassering of de gezinsvoogd. Uiteraard worden gezagsdragende ouders/verplegers en de minderjarigen (meestal na de leeftijd van 12 jaren) zelf gehoord tijdens de zitting.
Hoe kom ik in contact met de kinderrechter?
In civiele zaken is het mogelijk om rechtstreeks een brief te schrijven aan de kinderrechter maar dat kan soms best lastig zijn. Kinderen kunnen bij de Kinder- en Jongerenrechtswinkel om hulp vragen. De mensen die daar werken kunnen gratis helpen bij het opstellen van een brief. Bovendien weten zij ook precies wanneer dit wel kan maar ook wanneer dit niet kan. Wanneer de brief is afgerond dan is er nog even de tijd om te bedenken of de minderjarige er tevreden over is waarna de Kinder- en Jongerenrechtswinkel op verzoek van de minderjarige de brief naar de rechtbank zal versturen met een begeleidend schrijven.
Kinderrechter en advocaat
In vrijwel alle zaken bij de kinderrechter is het raadzaam – en soms verplicht – om een advocaat in te schakelen. Die helpt bij het indienen van verzoeken, het formuleren van een verweer en de begeleiding tijdens de zitting. Voor kinderen vanaf 12 jaren oud kan een eigen advocaat worden toegewezen, zeker als hun belang afwijkt van dat van de ouders.
Conclusie
De kinderrechter speelt een belangrijke rol in juridische kwesties waarin kinderen centraal staan. Het kan gaan om een jeugd-, straf- of familierechtszaak. In alle gevallen kijkt de kinderrechter naar wat het beste is voor het kind. Heeft u vragen over de kinderrechter? Neem dan gerust contact op met onze jeugdrecht- jeugdstraf- en/of familierechtadvocaten.
