De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties werd in 2016 ingevoerd om duidelijkheid te scheppen over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en zzp’ers. De wet vervangt de oudere VAR-verklaring (Verklaring Arbeidsrelatie).
Per 1 januari 2025 wordt de handhaving op schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst hervat. Dit betekent dat zowel zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) als hun opdrachtgevers moeten voldoen aan de regels van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA). Het doel is om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en een eerlijker speelveld op de arbeidsmarkt te creëren.
Wat betekent de wet DBA voor ZZP’ers?
De Wet DBA is ontworpen om duidelijkheid te verschaffen over de arbeidsrelatie tussen zzp’ers en hun opdrachtgevers. Het onderscheid tussen een echte zelfstandige en een werknemer is cruciaal, omdat dit invloed heeft op belastingverplichtingen en sociale premies. Vanaf 1 januari 2025 moeten zzp’ers en opdrachtgevers zorgvuldig beoordelen of hun samenwerking niet als een verkapt dienstverband kan worden gezien.
Handhaving door de Belastingdienst
Vanaf 1 januari 2025 zal de Belastingdienst actief handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit houdt in dat bij constatering van een verkapt dienstverband naheffingen en boetes kunnen worden opgelegd. Er is een overgangsperiode van één jaar waarin geen vergrijpboetes worden opgelegd, mits kan worden aangetoond dat stappen worden ondernomen om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
De Belastingdienst is verantwoordelijk voor het controleren en handhaven van de fiscale gevolgen van arbeidsrelaties. Dit omvat het beoordelen of er sprake is van een dienstbetrekking of een zelfstandige opdracht. Bij schijnzelfstandigheid kan de Belastingdienst naheffingen en boetes opleggen aan zowel de opdrachtgever als de zzp’er.
Ingangsdatum en wijzigingen in 2025
De volledige handhaving van de Wet DBA gaat in op 1 januari 2025. Vanaf deze datum worden modelovereenkomsten niet langer door de Belastingdienst goedgekeurd, omdat deze geen zekerheid vooraf bieden over het werken buiten dienstverband. Lopende modelovereenkomsten blijven geldig tot de einddatum van de overeenkomst.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid doet zich voor wanneer iemand als zzp’er werkt, maar feitelijk in een dienstbetrekking verkeert. Dit betekent dat de arbeidsrelatie kenmerken heeft van een werkgever-werknemer verhouding, zoals een gezagsverhouding, verplichte persoonlijke arbeid en loonbetaling. Het aanpakken van schijnzelfstandigheid is bedoeld om oneerlijke concurrentie en ongelijkheid op de arbeidsmarkt te voorkomen.
