Steeds meer mensen plaatsen een beveiligingscamera of videodeurbel om hun woning of bedrijf te beveiligen. Dat is begrijpelijk, maar er gelden wel regels in verband met de privacy. Filmt u zomaar de openbare weg of de tuin van de buren, dan kan dat in strijd zijn met de wet. In dit artikel leest u wat u mag filmen, wanneer u toestemming nodig heeft en hoe u problemen met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) voorkomt.
Wat mag u wel filmen?
Als particulier mag u een beveiligingscamera of videodeurbel gebruiken om uw eigen woning te beveiligen. U mag daarbij beelden maken van uw eigen terrein, zoals:
- Uw voortuin en achtertuin;
- de oprit of het tuinpad;
- uw gevel of voordeur.
De belangrijkste regel is dat de camera in principe alleen de eigen bezittingen mag filmen. Kortom, niet de eigendommen van anderen filmen, zoals het huis of de tuin van de buren. In principe mag men ook niet de openbare weg filmen, zoals de stoep of parkeerplaatsen. Wanneer de woning/bedrijfspand zich echter pal aan de openbare weg bevindt dan is er al snel sprake van het filmen van de openbare weg.
Wat mag u niet filmen?
U mag niet zomaar:
- de openbare weg filmen als dat verder gaat dan noodzakelijk;
- de tuin of voordeur van uw buren in beeld brengen;
- constant mensen filmen die niets met uw eigendom te maken hebben;
- camera’s ophangen zonder dat mensen kunnen zien dat ze gefilmd worden.
Als u structureel beelden maakt van de openbare ruimte of eigendommen van anderen, dan valt dat niet meer onder het beschermen van uw eigen gebruik. Iedereen dient zich te houden aan de regels van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Dat betekent onder meer dat er een gerechtvaardigd belang moet zijn en dat mensen weten dat ze gefilmd worden. Wanneer de situatie zich voordoet dat een woning of een bedrijfspand aan de openbare weg staat en het onvermijdelijk is dat een gedeelte van de openbare weg gefilmd wordt dan zijn er enkele regels die nagekomen dienen te worden. Vooral bij de videodeurbel zijn deze privacyregels van groot belang. Het belangrijkste punt is dat de camera goed afgesteld dient te worden. Dit is de verantwoordelijkheid van diegene die de camera (laat) aanbrengen dus de eigenaar of de huurder/verhuurder. Het is van belang om mensen te informeren via een bordje of een sticker. Wanneer er sprake is van (openbare) beelden kan er voor worden gekozen om de beelden niet te bewaren of om de beelden te blurren in de camera-instellingen. Tot slot maar dat spreekt tegenwoordig voor zich, moeten de cameragegevens goed zijn beveiligd.
Videodeurbel en privacy
Een videodeurbel filmt meestal automatisch zodra er beweging is bij uw voordeur. Dat lijkt onschuldig, maar in de praktijk kunnen ook voorbijgangers, buren of de openbare stoep in beeld komen. Wanneer het niet noodzakelijk is om de openbare weg te filmen maar het is onvermijdelijk omdat de woning aan de openbare weg staat dan is het raadzaam om bovenstaande regels te volgen. Wanneer het echter wel nodig is dat een (gedeelte) van de openbare weg wordt gefilmd dan dient dit getoetst te worden aan de AVG en specifiek aan één van de zes grondslagen en in dit geval is dat de grondslag: “noodzakelijk voor de behartiging van een gerechtvaardigd belang”. Een belang kan zijn om de eigendommen of de personen in de woning te beschermen. Het kan zijn dat er meerdere keren ingebroken is of dat er sprake is van vandalisme. Tot slot dient de noodzakelijkheid getoetst te worden. Staat het cameratoezicht in verhouding tot de inbreuk op de privacy en zijn er ook alternatieven voorhanden?
Wanneer iemand een melding maakt dat zijn of haar privacy wordt geschonden, neem dat dan serieus. Soms kan er met een kleine aanpassing aan de hoek of instellingen het probleem worden opgelost.
Regels voor bedrijven en verhuurders
Voor bedrijven en verhuurders van bedrijfsruimte gelden strengere regels. Cameratoezicht op werkplekken, winkels of huurwoningen moet voldoen aan de AVG.
Ook hier geldt dat er een goede reden (grondslag) moet zijn om een camera op te hangen. Voor bedrijven en verhuurders is dat vaak de grondslag van een gerechtvaardigd belang. De reden om de camera op te hangen, moet zwaarder wegen dan het recht op privacy van de werknemers of klanten. Bij een supermarkt of kledingwinkel is dit in de kern vaak (winkel)diefstal voorkomen.
Afhankelijk van de situatie en het type bedrijf dient er rekening te worden gehouden met de privacyrechten van de werknemers en klanten en daarvoor geldt ook hier dat de camera goed afgesteld dient te worden. Er zijn uiteraard ruimtes zoals omkleedcabines of toiletten waar geen camera op afgesteld mag worden. Dit is de verantwoordelijkheid van diegene die de camera (laat) aanbrengen dus de eigenaar of de huurder/verhuurder. Het is van belang om mensen te informeren via een bordje of een sticker. Wanneer er sprake is van (openbare) beelden kan er voor worden gekozen om de beelden niet te bewaren of voor een beperkte duur. Tot slot maar dat spreekt tegenwoordig voor zich, zorg ervoor dat de cameragegevens goed zijn beveiligd. Wanneer er sprake is van een incident (bijvoorbeeld diefstal) dan mag de opname worden bewaard tot het is opgelost.
Wanneer het gaat om heimelijke beelden van de werknemers bijvoorbeeld vanwege een verdenking van personeelsfraude dan gelden er bijzonder strenge regels maar dat valt buiten het bestek van dit artikel.
Wanneer overtreedt u de wet?
Vooropgesteld is het ophangen van een camera niet verboden zolang de camera maar gericht is het eigen terrein. Er zijn enkele belangrijke punten die in de gaten moeten worden gehouden zoals de camera goed afstellen. Dit is de verantwoordelijkheid van diegene die de camera (laat) aanbrengen dus de eigenaar of de huurder/verhuurder. Het is van belang om mensen te informeren via een bordje of een sticker dat er cameratoezicht is. Wanneer er sprake is van (openbare) beelden kan er voor worden gekozen om de beelden niet te bewaren of om de beelden te blurren in de camera-instellingen en als laatste dienen de cameragegevens goed te zijn beveiligd. Voor bedrijfspanden geldt dat er een uitzonderingsgrond van toepassing kan zijn maar dit dient goed getoetst te worden aan de AVG en het is raadzaam om op voorhand advies in te winnen bij een gespecialiseerde advocaat.
Wanneer bovenstaande regels niet (goed) worden nagekomen is de eigenaar/huurder/verhuurder in principe in overtreding, als er geen uitzonderingsgrond van toepassing is. Er zijn dan enkele stappen die doorgelopen moeten worden bij een privacyschending. De eerste is de meeste vanzelfsprekende en dat is dat diegene die zijn of haar privacy geschonden acht, de zorgen moet melden bij de eigenaar/verhuurder/huurder. Wanneer dit niet tot een bevredigende oplossing leidt dan kan er om buurtbemiddeling worden verzocht via de wijkpolitie, en daarna een klacht bij de Autoriteit Persoonsgegevens worden ingediend. Tot slot kunnen gefilmde personen de eigenaar/verhuurder/huurder in een civiele procedure betrekken wegens schending van hun privacy als bovenstaande stappen niet tot een oplossing leiden.
Wanneer is een advocaat verstandig?
Het vastleggen van (het portret van) personen is een verwerking van persoonsgegevens en moet voldoen aan de eisen die de AVG hieraan stelt. Cameratoezicht valt hier dus onder. Wanneer de camera enkel is gericht op het eigen gezin en/of de eigen bezittingen zal er niet snel een probleem ontstaan maar wanneer er sprake is van gemeenschappelijke ruimtes, een openbare weg en/of een bedrijfsruimte dan dient het cameratoezicht zorgvuldig getoetst te worden aan de AVG. Voor de verwerking van persoonsgegevens moet een rechtsgrond aanwezig zijn. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft aangegeven dat voor cameratoezicht een gerechtvaardigd belang kan bestaan, ook wanneer (een deel van) de openbare weg wordt gefilmd. Deze rechtsgrond staat vermeld in artikel 6 lid 1 sub f van de AVG.
Heeft u een geschil met een buurtgenoot over cameratoezicht of bent u aangesproken door de Autoriteit Persoonsgegevens, dan kan een advocaat u ondersteunen. Een ervaren privacyadvocaatkan u informeren over de informatieverplichtingen in de AVG, de uitzonderingsgronden, een privacy statement en/of de huidige opzet van de camera’s. Twijfelt u of uw camera of videodeurbel in strijd is met de regels? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op. Het eerste gesprek is geheel vrijblijvend en altijd de eerste 30 minuten kosteloos.
Veelgestelde vragen over beveiligingscamera en videodeurbel (FAQ)
Mag ik mijn camera op de straat richten?
U mag de openbare ruimte filmen voor zover dat noodzakelijk is voor de beveiliging van uw woning. Het gaat dan om een uitzonderingsgrond uit de AVG, te weten “noodzakelijk voor de behartiging van een gerechtvaardigd belang”. Het is een kritische toets en u doet er verstandig aan om hiervoor juridisch advies in te winnen.
Moet ik een bordje ophangen als ik een camera gebruik?
Ja, het is verstandig om duidelijk te maken dat er cameratoezicht is. Dat geldt zeker als u beelden maakt van plekken waar ook anderen komen, zoals de stoep of gezamenlijke ruimtes. Als het gaat om gemeenschappelijke ruimtes kunt u ook extra maatregelen treffen om de privacy te beschermen.
Mag ik camerabeelden delen met de politie?
Ja, als er sprake is van een strafbaar feit mag u de beelden delen met de politie. Wanneer er sprake is van een strafbaar feit dan is de kans ook groot dat de politie de beelden zal vorderen. U mag de beelden niet zonder toestemming online zetten of delen met anderen zonder geldige reden.
Hoe lang mag ik beelden bewaren?
De AVG geeft geen bewaartermijnen maar meestal mogen camerabeelden maximaal vier weken bewaard worden, dat staat ook in artikel 151c van de Gemeentewet. Wanneer er echter sprake is van een calamiteit (bijvoorbeeld diefstal), dan mogen die beelden soms langer bewaard worden.
Wat als mijn buren vinden dat ik hun privacy schendt?
Probeer eerst in overleg tot een oplossing te komen. Werkt dat niet, dan kan een jurist of advocaat helpen om het conflict op te lossen of te beoordelen of uw camera rechtmatig is geplaatst. Wanneer het echter gaat om een dummy camera dan worden er geen beelden opgenomen en is er dus ook geen sprake van schending van de AVG.
